GMP و گلوبال گپGlobal G.A.P (یورپ گپ) چیست؟

GMP چیست؟

استانداردهای مواد غذایی توسط موسسه‌های بین‌المللی مانند FAO و WHO تدوین می‌شوند. از جمله استانداردهای کدکس، Codex Alimentarious Commission است که توسط کمیته مشترک FAO/ WHO تدوین می‌شود و شامل استاندارد ویژگی‌ها، آیین کار و یا به عبارت بهتر آیین بهداشتی شرایط کار و دستورالعمل‌های مربوط به آنها است.
Codex دو نوع مقررات پایه‌ای را مد نظر قرار داده است:
 

1 _ رعایت الزامات سیستم ایمنی و بهداشت مواد غذایی (الزامات سیستم)
2 _ رعایت الزامات ماده غذایی ( الزامات محصول)
 اصول عمومی بهداشت مواد غذایی در اتخاذ و به‌کارگیری مقررات ایجاد شده که به عنوان Codex Alimentarious Commission CAC/RCP1 – 1969 Rew: 1997 در دسترس قرار داده و شرایط اجرایی GMP به عنوان یکی از نیازمندی‌های آن مدنظر قرار می‌گیرد.

GMP مخفف Good Manufacturing Practice (شرایط خوب (مطلوب) زیرساختار) است که فونداسیون اصلی سیستم HACCP است. در واقع GMP پایه و اساس نظام‌های ایمنی مواد غذایی (HACCP) است و اجرای این اصول سلامت محصول را طبق استانداردهای مورد نظر تامین می‌کند. اصول GMP عوامل کنترلی هستند که بر کل عملیات تولید و کنترل کیفیت تمرکز دارند و نه بر یک فرایند خاص.

وقتی صحبت از علوم و صنایع غذایی می‌شود، نخستین تصویری که در ذهن نقش می‌بندد کارخانه‌های صنایع غذایی هستند و اولین مسئله‌ای که مورد توجه قرار می‌گیرد شرایط موجود برای تضمین کیفیت، ایمنی و سلامت محصولات غذایی است و به تبع، به دنبال راهی برای محقق شدن این امر می‌گردیم. لازم به یادآوری است ایران از درخواست‌کنندگان عضویت در سازمان تجارت جهانی است، لذا باید نیازمندی‌های سازمان تجارت جهانی از مراحل اولیه آماده‌سازی، تولید، توزیع و مصرف مواد غذایی به کار گرفته شود. در این راستا بر آن شدیم تا باب موضوعی تحت ‌عنوان اصول اجرایی GMP در کارخانه‌های صنایع غذایی را بگشاییم تا بتوانیم اصول ایمنی و سلامت محصولات غذایی را از ریشه و پایه درست بنیان نهاده و بدین‌گونه علاوه بر دستیابی به ایمنی و سلامت محصولات غذایی با گام‌هایی استوار قدم در راه تجارت جهانی و صادرات نهیم تا بتوانیم جایگاه واقعی خود را در صنعت غذا پیدا کنیم.
متاسفانه بسیاری از کارخانه‌های فعال در ایران بدون رعایت اصول یادشده ساخته شده و  تعداد بسیاری نیز در حال ساخت است که اصول GMP در ساخت این کارخانه‌ها اصلا و یا تا حد زیادی رعایت نمی‌شود. این اصول در کارخانه‌های مختلف مثلا کارخانه‌های نوشابه‌سازی، صنایع لبنی و صنایع فراورده‌های گوشتی و...  متفاوت است و باید توسط کارشناسان خبره در این‌گونه کارخانه‌ها پیاده و اجرا شوند.
قبل از اجرای سیستم HACCP و استقرار آن در کارخانه‌ و اخذ مدرک باید فونداسیون و پایه را بنا نهاد که GMP نام دارد.
GMP موارد زیر را شامل می‌شود:
1 _ EC  93/43
2 _ Codex 97/13
3 _ مقررات فضای هر محصول

گلوبال گپGlobal G.A.P  (یورپ گپ) چیست؟

چالش جهانی سازی بازارها در هیچ قسمتی بزرگتر از مواد اولیه غذائی نیست. گلوبال گپ (که عموما به نام یورپ گپ هم شناخته می شود) خود را بعنوان یک مرجع کلیدی برای عملیات کشاورزی خوبGAP (Good Agriculture Practice) در بازار جهانی شناسانده است. و برای این منظور از شناسایی و ترجمه نیازهای بازار و مشتری به تولیدات کشاورزی در کشورهای توسعه یافته استفاده کرده است. (درحال حاضر بیش از 80 کشور).

• گلوبال گپ یک بخش خصوصی است که استانداردهای داوطلبانه برای گواهی محصولات کشاورزی در سراسر دنیا انجام می دهد. هدف استقرار یک استاندارد واحد جهت دستیابی به GAP می باشد.
• گلوبال گپ استانداردی استکه پیش از مزرعه نیز فعال می باشد، یعنی  این گواهی مواد ورودی به مزرعه همچون بذر و مواد دیگر و همچنین تمامی فعالیتهای کاری مزرعه تا خروج محصولات را پوشش می دهد.  این گواهی یک نشان بین شرکتهای تجاری است و بنابراین برای مصرف کننده نهایی قابل رویت نمی باشد.
• گواهی گلوبال گپ توسط بیش از 100 شرکت مستقل صدور گواهی در بیش از 80 کشور دنیا صورت می پذیرد. دریافت این گواهی برای همه امکان پذیر است.
• این گواهی شامل بازدید و بازرسی سالانه تولید کنندگان و بازدیدهای غیر منتظره می باشد.
• گلوبال گپ شامل مجموعه مستندات کامل و اصولی می باشد. این مدارک و مستندات قوانین عمومی گلوبال گپ، نقاط کنترلی و معیارهای انطباقی این استاندارد جهانی است.

از آنجائیکه بسیاری سیستم های گواهی محصولات کشاورزی پیش از این وجود داشته است، باید راهی برای مدیریت توسعه این استاندارد در مناطق مختلف صورت گیرد و همچنین کشاورز متحمل زحمت ممیزی و بازرسی های بیش از حد قرار نگیرد.

گلوبال گپ فعلی ازچرخه ویرایش سه ساله و توسعه مداوم تکنولوژی و پیشرفت بازار حاصل آمده است.