گوشت از جمله مواد غذایی است که قابلیت آلودگی آن بسیار زیاد است. سطح خارجی گوشت به دلیل وجود میکروارگانیزم های موجود در هوا و محیط سالنها به محض باز نمودن حیوان و عملیات برش، جابجایی وبسته بندی بسرعت آلود ه می شود. مثلا به محض برش و چرخ کردن آلودگی های سطحی گوشت، به د اخل آن رسوخ می کند و عملا میکروارگانیزمهادرلایه های د اخلی گوشت استقرار می یابند. شستشو و ضد عفونی لاشه های گاو، گوسفند مرغ و ...
یخچالهای صنعتی
استریلیزه کردن محیط و هوای داخل یخچالهای صنعتی از طریق ژنراتور های اوزون در اختیار کارخانجات محترم فراورده های گوشتی قرار می دهد.
این دستگاه ها کاملآ اتوماتیک بوده و با از بین بردن کلیه میکربها، باکتریها، قارچها و کپکها، هوای داخل یخچال را استریل می نماید و علاوه بر از بین بردن بوها ی نامطبوع با کنترل میزان آلودگی محیط طول عمر و تاریخ انقضاء مواد غذایی را بیشتر نموده و برای مدت بیشتری آنها را تازه نگه می دارد. در حال حاضر کارخانهء فراورده های گوشتی اروئی در یخچالهای خود از محصولات این شرکت استفاده می نماید.
با توجه به آمار موجود در مورد مسمومیتهای غذایی محققان همواره راه های موثرتری را برای اطمینان از سلامت محصولات غذایی جستجو می کنند و ژنراتورهای ازن پس از آزمایشهای بسیار به علت کارآیی بالا و نصب آسان خود بر روی هر سیستمی یکی از پر فروش ترین دستگاه های روز در دنیا می باشند.
کشتارگاههای دام وطیور
در کشتارگاهها از این سیستم میتوان در چند بخش مختلف استفاده نمود.
الف ) ضد عفونی و استریل سطوح
ضد
عفونی با اکسیژن فعال بصورت پیوسته، در حین کار بدون تخلیه مکان امکان
پذیر است ودر نتیجه بطور مرتب میزان آلودگی در محیط کاهش می یابد . استفاده
از این روش در مراحل مختلف ذبح، بسته بندی گوشت سبب کاهش آلودگی میکروبی و
افزایش کیفیت و زمان ماندگاری آن میگردد. مانند:
1- ضدعفونی دستکش و چکمه ها
2- ضدعفونی چرخهای انتقال دهنده نیرو و....
3- اسپری دستی اکسیژن فعال برای ضد عفونی کردن دستکش، پیشبند، چکمه و تیغه های چاقو در حین کار
4- ضد عفونی دستها با آب حاوی اکسیژن فعال
5- تصفیه و ضد عفونی آب با اکسیژن فعال
6- سیستم تزریق اکسیژن فعال در هوای سیستم خنک کننده
7- سیستم تزریق اکسیژن فعال در هوا برای ضدعفونی هوای کارخانه
8- تصفیه آب برج خنک کننده
9- ضدعفونی ضایعات کشتارگاهی
10- ضدعفونی گنداب ناشی از ذبح و نگهداری لاشه ها قبل از تخلیه به فاضلاب
11- ضد عفونی لاشه های گوشت
ب) بـوزدایی
اکسیداسیون با اکسیژن فعال یکی از راههای مدرن کنترل بو می باشد
اکسیژن
فعال ساختمان مولکولهای بوزا را تخریب کرده و این امر موجب می شود تا
کارگرها، از محیط کار بهتر و مناسب تری برخوردار شوند که در نتیجه توان
تولید افزایش یافته و میانگین سود روزانه بیشتر میگردد . تزریق اکسیژن فعال
برای بوزدایی در هوا سبب 20-15% تقلیل نیاز تهویه هوا و صرفه جویی در
هزینه گرمایش تا 30 % و همچنین سبب کاهش بو در محوطه اطراف کشتارگاه می
شود.
ج) ضدعفونی ابزارها، سالن ها و محوطه کشتارگاه
ضد عفونی با این
روش باعث از بین رفتن طیف وسیعی از میکروبها مانند
cholera,hepatitis,listeria …, می شود، برای کارآیی بیشتر بایستی سطوح را
در دو مرحله شستشو داد در مرحله اول شستشو با آب حاوی اکسیژن فعال، برای
رفع پسماندهای آلی،که محیط رشد مناسبی برای میکروبها هستند ونیز میکرو
ارگانیزمهای موجود در آن،در مرحله دوم شستشو برای رفع و از بین بردن بقایای
میکروارگانیزمها و میکروبهای باقیمانده در سطح است .
کشت میکروبی برخی
از وسایل و لوازم مورد استفاده مانند چاقو، دستکش، پیشبند و... نتایج
بسیار مطلوبی را در ضد عفونی بااٌزٌن نشان داده است .
د) تصفیه و ضدعفونی فاضلاب کشتارگاهها
استفاده
از تصفیه خانه های متداول، مشکلات زیادی از جمله وجود بوهای نامطبوع در
محیط و تکثیر و رشد جانوران موذی از قبیل موش و حشرات را در بر دارد . در
سیستم تصفیه با اکسیژن فعال عمل اکسیداسیون شیمیایی به جای اکسیداسیون
بیولوژیکی (لجن فعال ) انجام می شود (باافزایشCOD،کاهش BOD صورت گرفته،ودر
نهایت منجر به حذف BOD میگردد)
با این سیستم می توان در فضای محدودی،
همزمان عمل پالایش و ضد عفونی راروی طیف وسیعی از آلاینده های فاضلاب انجام
داد . بگونه ای که هیچگونه مشکل بو، آلودگی ثانویه و بوجود آمدن حشرات نیز
وجود نداشته باشد .
ه) مزایای استفاده از اٌزٌن در کشتارگاهها
1- افزایش اطمینان در تولید گوشت سالم، ایمن و بی خطر
2- کاهش محیط رشد میکروارگانیزمها و آلودگی ها
3- کاهش هزینه های گرمایش
4- تخریب سریع همه میکروارگانیزمهای بیماری زا مانندcholera, salmonella, listerria, hepatitis· و...
5- کاهش بوهای نامطبوع
6- استفاده از محل بدون نیاز به نگهداری مواد شیمیایی ضدعفونی کننده
7- کاربری آسان
8- نگهداری ارزان
لازم
به ذکر است استفاده از این سیستم در بخش کشتارگاهها، علاوه بر بالا بردن
سطح بهداشتی کشتارگاهها، از انتقال آلودگی در بخش سرد کردن وشستشوی لاشه
نیز جلوگیری به عمل می آید.
4- عمل آوری و نگهداری گوشت قرمز و سفید
گوشت از جمله مواد غذایی است که قابلیت آلودگی آن بسیار زیاد است . سطح
خارجی گوشت بدلیل وجود باکتریهای منتشر شونده توسط هوا و ذرات گرد و غبار
به محض باز نمودن حیوان و دستکاری افرادی که در بریدن، بسته بندی و توزیع
دخالت دارند، آلوده می شود .
شستشو و ضدعفونی لاشه های گاو، گوسفند و...
با آب حاوی اکسیژن فعال باعث کاهش میکروبهای روی سطح پوست میشود . همچنین
با شستشوی تیغه چاقوهای برش دهنده گوشت با آب حاوی اکسیژن فعال از آلودگی
بیشتر میکروبی، در قطعات برش خورده جلوگیری بعمل می آید .
به محض برش و
چرخ کردن، آلودگی های سطحی گوشت، به داخل آن رسوخ مینمایند و انواع باکتری
ارگانوتروپیک organotrophic می توانند در آن استقرار یابند .
سازمان غذا
و داروی آمریکا (FDA) و سازمان غذایی دارویی اروپا (ADEC) استفاده از
اکسیژن فعال را به عنوان یک ماده ضدعفونی کننده در پروسه تولید و بسته بندی
و حمل ونقل انواع مواد غذایی از جمله میوه، سبزی، گوشت قرمز، مرغ، ماهی
و... را تصویب نمودند .
سازمان دارو و غذای آمریکا در 26 ژوئن 2001
کاربرد اکسیژن فعال را به عنوان یک ماده ضد باکتریایی در صنایع غذایی (شامل
گوشت و مرغ ) تصویب نموده است. قابل ذکر است که استفاده از اکسیژن فعال در
صنایع غذایی و آبهای آشامیدنی در تاریخ 8/9/1382 به تائید وزارت بهداشت
درمان و آموزش پزشکی (معاونت غذا و دارو) نیز رسیده است. اٌزٌن مطمئن ترین
ماده ضدعفونی برای کشتن میکروبهاست و با شستشوی ماکیان (مرغ و خروس ) با
آّب اٌزٌن دار، باکتریهای ذخیره شده روی آنها از بین میروند. ضمن اینکه
هیچگونه ترکیب هالوژن دار تولید نمی شود
5- بسته بندی مواد غذایی
این سیستم جدید، برای ضد عفونی· مواد غذایی،· بدون· استفاده از· مواد
افزودنی· و حرارت، و مصرف انرژی کم· مورد استفاده· تولید کنندگان· مواد
غذایی قرار گرفته است.
بهره برداری از تکنولوژی های پیشرفته به عنوان
نخستین گام· در کنترل آلودگی و ثبات بهداشت محیط، باعث پالایش· و ضد عفونی
مواد غذایی، آب و بو زدایی هوای محیط· با قابلیت کاهش آلودگی به میزان
99/99· درصد می گردد .
استفاده از گاز ضد عفونی کننده اٌزٌن در زمان
بسته بندی· مواد غذایی به جای· گاز ازت،· باعث افزایش تاریخ مصرف و زمان·
ماندگاری· مواد غذایی می شود .· در نتیجه کاربرد· اٌزٌن· در عمل آوری· و
نگهداری· مواد غذایی سیب· ایمنی مواد غذایی در تمام·· اتصالات زنجیره··
تولید مواد غذایی از مرحله عمل آوری· تا مصرف· می گردد .
این سیستم ها
راندمان کاهش میکروبی· بسیار· بالا و حتی قابلیت· از بین بردن آلودگی های
دیگر· از جمله کپک، انگل، حشرات· و کرمها و ..... را دارا می باشد.
در نتیجه کاهش· بار میکروبی· زمان· ماندگاری· و ایمنی·· محصولات غذایی· افزایش می یابد.
سازمانهای· تائید کننده استفاده از· اٌزٌن
1- سازمان· غذا و داروی· امریکا·· FDA
2- آژانس حفاظت·· محیط زیست···· EPA
3- سازمان سلامتی شغلی آمریکا·· OSHA
4-· سازمان غذایی دارویی اروپا·· ADEC
5- معاونت غذا و دارو وزارت بهداشت – درمان و آموزش پزشکی ایران
ملاحظات ایمنی و بهداشتی در مصرف اٌزٌن
1- بهینه مصرف کردن اٌزٌن در بخشهای مورد نیاز
2- جلوگیری از پخش نا مناسب· اٌزٌن در محیط، که باعث تخریب ششها و سوزش ریه میگردد
3- آموزش افرادی که با اٌزٌن کار می کنند و رعایت نکات ایمنی در هنگام استفاده از آن
با آب حاوی اُزُن باعث کاهش میکروبهای روی سطح گوشت میشود، ضد عفونی بااُزُن به صورت پیوسته، در حین کار بدون تخلیه مکان امکان پذیر است و درنتیجه به طورمرتب میزان آلودگی در محیط کاهش می
یابد. در این روش استفاد ه مستقیم اُزُن ، به شکل تزریق و انتشار در هوای کارخانه و ترکیب آب و اُزُن برای شستشو وضد عفونی چاقودستکش، پیشبند، چکمه، میزهای کار، چرخهای گوشت، مخازن و واگنهای حمل گوشت و دیگرابزارها واماکن تولید استفاد ه می شود، استفاد ه از این روش در مراحل مختلف ذبح وبسته بندی گوشت سبب کاهش جدی آلودگی میکروبی وافزایش کیفیت وزمان ماندگاری محصولات گوشتی میگردد
اکسید اسیون هوا با اُزُن یکی از راه های مدرن کنترل بو است، اُزُن ساختمان مولکولهای بوزا را تخریب کرد ه ومقد ار زیادی اکسیژن در هوا آزاد می شود که به سلامت محیط وکارکنان می انجامد، که در نتیجه توان تولید و میانگین سود افزایش می یابد، تزریق اکسیژن فعال برای بو زد ایی در هوا سبب کاهش نیاز به تهویه هوا تا %20 و صرفه جویی در هزینه گرمایش تا %30 و همچنین سبب کاهش بو در محوطه اطراف کشتارگاه می شود.
فاضلاب
کشتارگاهها منبع بوهای نامطبوع در محیط و تکثیر و رشد میکربها جانوران
موذی از قبیل موش و حشرات مختلف است .در سیستم تصفیه با اکسیژن فعال
(اُزُن) میتوان متناسب با حجم پسماند وفاضلاب همزمان عمل تصفیه و ضد عفونی
را روی طیف وسیعی از آلایند ه های فاضلاب انجام د اد. به گونه ای که مشکل
بو آلودگیهای ثانویه و حشرات مرتفع گردد.سازمان غذا و د اروی آمریکا(FDA) ،
سازمان غذایی د ارویی اروپا(ADEC)،آژانس حفاظت محیط زیست EPA سازمان سلامت
شغلی آمریکا OSHA اجازه استفاد ه از اُزُن را به عنوان یک ماد ه ضد عفونی
کنند ه در پروسه تولید و بسته بندی و حمل ونقل انواع مواد غذایی از جمله
میوه وسبزیجات و فراورد ه های گوشتی را تصویب نمودند درکشورمان ایران نیز
استفاده از اُزُن در صنایع غذایی، آبهای آشامیدنی و ... درسال 1382 توسط
“معاونت غذا و د اروی”وزارت بهد اشت درمان و آموزش پزشکی مورد تایید قرار
گرفته است