پژوهشگران دانشگاه تبریز موفق به شناسایی قابلیت استفاده از گونهای علف هرز به عنوان منبعی جدید برای استخراج روغن خوراکی شدند.
به گزارش سرویس پژوهشی خبرگزاری دانشجویان ایران(ایسنا)، به گفته دکتر سید جلال طباطبایی، عضو هیات علمی دانشگاه تبریز بر اساس مطالعات انجام شده، این گیاه ناشناخته که یک علف هرز به نام «خرفه» بوده، میتواند منبع مناسبی برای تامین روغن خوراکی با دارا بودن اسیدهای چرب غیر اشباع، به خصوص امگا-3 باشد.
وی با بیان اینکه این گیاه با نام علمی Protulaca Oleracea از تیره پرتولاکاسه بوده و کاملا مقاوم به خشکی و شوری بالا میباشد، افزود: تحقیقات انجام شده بر روی این گیاه نشان داد که میتوان حدود 20 درصد روغن از بذور و حدود 5/0 درصد روغن خوراکی با ارزش غذایی بسیار بالا از برگهای تر آن استحصال کرد.
طباطبایی با اشاره به کیفیت روغن استحصالی از گیاه خرفه گفت: حدود 70 درصد از اسیدهای چرب این گیاه غیر اشباع و حدود 50 درصد از اسیدهای چرب غیر اشباع آن امگا-3 میباشد.
عضو هیات علمی دانشکده کشاورزی دانشگاه تبریز با بیان اینکه استفاده از اسیدهای چرب غیر اشباع نقش مهمی در سلامت انسان دارد، افزود: روغنهای استحصالی از منابع گیاهی حاوی اسیدهای چرب غیر اشباع شده میباشند که امروزه از گیاهانی مانند بادام زمینی، کلزا، آفتابگردان، ذرت و هسته انگور استخراج میشوند و منبع اصلی اسید چرب - امگا 3 روغن ماهی میباشد.
به گفته وی، بر اساس نتایج این تحقیقات میتوان برای تولید صنعتی روغن خوراکی از گیاه خرفه استفاده کرد.
مجری این طرح پژوهشی با اشاره به اینکه گیاه خرفه در فهرست گیاهان خوراکی قرار ندارد، خاطر نشان کرد: خرفه تنها گیاه شناخته شده تا به امروز است که بخش رویشی آن دارای روغن بوده و قابلیت رشد در مناطق مختلف جهان از جمله کشورهای ایران، چین، مصر و جنوب اروپا را دارد.
دکتر طباطبایی افزود: ارزش غذایی خرفه در مقایسه با بعضی سبزیهای موجود بسیار بالاست؛ بنابراین، به عنوان یک سبزی جدید میتوان از آن به صورت تازه خوری و یا خشک شده آن استفاده کرد. تازه خوری آن به صورت سبزی و اضافه کردن چند گرم از برگهای تازه آن به سالاد یا ماست توصیه میشود.
وی با بیان اینکه این گیاه علاوه بر اسیدهای چرب غیر اشباع، حاوی مقادیر زیادی منیزیم، پتاسیم و ویتامین C است، افزود: گیاه خرفه در اکثر نقاط ایران به صورت خودرو رشد میکند و در برخی نقاط به عنوان سبزی برای سوپ و یا آش استفاده میشود ولی استفاده همگانی ندارد.
طباطبایی با اشاره به اهمیت تولید روغن خوراکی در کشور افزود: قسمت عمده روغن مصرفی ایران وارداتی میباشد که هزینه بسیار سنگینی را به کشور تحمیل میکند که در این میان استفاده از امکانات ناشناخته داخلی میتواند جایگزین این ماده وارداتی شود.
وی با اشاره به ویژگیهای خاص این گیاه که قابلیت رشد در زمینهای خشک و شور را دارد، خاطر نشان کرد: با توجه به محدودیت منابع آب و اینکه ایران زمینهای خشک و شور زیادی دارد، توسعه کشت صنعتی این گیاه و استخراج روغن خوراکی از آن میتواند در رفع مشکلات این بخش موثر باشد.
طباطبایی با بیان اینکه این گیاه علاوه بر تغذیه انسان میتواند به عنوان مکمل غذایی برای تغذیه دام و طیور همچنین تهیه قرصهای اسیدهای چرب امگا 3 نیز استفاده شود، افزود: کشت این محصول علاوه بر کمک به خودکفایی در زمینه واردات روغن میتواند در اصلاح اراضی شور و بایر نیز موثر باشد.